فهم نقش‌آفرینی بوروکرات‌های سطح خیابان در تفسیر و اجرای خط‌مشی‌های عمومی: مطالعه قوانین منتخب راهنمایی و رانندگی ایران

پژوهش حاضر به فهم نقش‌آفرینی بوروکراتهای سطح خیابان (افسران پلیس راهنمایی رانندگی) در تفسیر و اجرای خط‌مشی‌های عمومی (قوانین راهنمایی رانندگی) پرداخته است. به همین منظور مطالعات اولیه صورت گرفته و چارچوب نظری تهیه گردید. سپس در قالب فلسفه تفسیرگرایی، بر اساس رهیافت استقرایی، روش کیفی چندگانه (مشاهده و تحلیل مضمون) انتخاب شد و مطالعه موردی چندگانه قوانین منتخب صورت گرفت. داده‌های مورد نیاز برای فهم نقش بوروکرات‌ها از طریق مشاهده و مصاحبه جمع‌آوری شد. پس از تهیه پروتکل مشاهده و مصاحبه، 5 قانون راهنمایی رانندگی که قابلیت مشاهده و بررسی توسط مشاهده گر داشت، انتخاب شد و رفتار 400 افسر پلیس در تهران پس از مشاهده تخلف در 5 قانون منتخب مشاهده شد. تحلیل‌های آماری صورت گرفته نشان داد که بین تخلفات صورت گرفته و متخلفان جریمه شده، اختلاف مشهودی وجود دارد. سپس به مصاحبه با 15 افسر تا رسیدن به اشباع نظری در داده‌ها، پرداخته شد. نتایج مصاحبه‌های صورت گرفته نشان داد که افسران، قوانین را بر اساس هدف، جایگاه قانون، شیوه سیاستگذاری و فشارهای فراقانونی تفسیر می‌کنند و سپس بر اساس ادراک از شرایط که شامل «درک از خود، پلیس بودن، متخلف و شرایط جامعه» است قوانین را اجرا می‌کنند. همچنین مطالعات صورت گرفته نشان داد که اجرای قوانین نیز خود متاثر از شرایط افسر، متخلف، تخلف، سازمان و محیط است.